Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) stopt tijdelijk met het delen van persoonsgegevens van asielzoekers met de politie. Dat hebben het COA en staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid bekendgemaakt. De gegevensuitwisseling zal eerst door een externe partij worden getoetst.

Begin deze week melde het NRC dat het COA en de politie een overeenkomst hebben gesloten over het delen van persoonsgegevens. Het COA deelt de data met het Nationaal Vreemdelingen Informatie Knooppunt (NVIK). Dat houdt zich bezig met het analyseren van criminele trends onder asielzoekers, zoals mensenhandel, fraude over een verblijfsvergunning of terrorisme.

Politie wil de persoonsgegevens, zoals religie, etniciteit, naam, geslacht en geboortedatum, gebruiken bij opsporing en handhaving. Sinds de overeenkomst werd gesloten heeft het COA gegevens van 27.000 asielzoekers met de politie gedeeld. Volgens juristen die NRC sprak mag het COA alleen informatie delen over azc-bewoners die van een strafbaar feit worden verdacht.

Een aantal dagen later meldden NRC en de Volkskrant dat de opvangorganisatie voor asielzoekers al zeven jaar persoonlijke gegevens als godsdienst en etniciteit met de politie deelt. Asielzoekers die net in Nederland zijn krijgen van het COA een "toestemmingsverklaring" voorgelegd voor het delen van gegevens. Ook bij deze verklaring stellen juristen dat die niet aan de wet voldoet, omdat er geen gelijke machtsverhouding is.

Daarnaast maken COA en politie niet duidelijk waarom deze gegevens dagelijks en structureel aan de politie worden verstrekt. Sinds 2013 zijn via de toestemmingsverklaring de gegevens van meer dan honderdduizend asielzoekers uitgewisseld.

"We kunnen het ons niet permitteren dat er discussie blijft bestaan over wat wel en niet gedeeld mag worden. Dat is niet goed voor onze bewoners, ketenpartners en medewerkers”, zegt bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker. Het delen van deze gegevens met het NVIK wordt tijdelijk opgeschort. Het COA zegt zich zeer bewust te zijn van de verantwoordelijkheid voor het vertrouwelijk omgaan met persoonsgegevens. "Tegelijkertijd heeft de overheid informatie nodig voor het toezicht en de handhaving van de Vreemdelingenwet", aldus de organisatie.

Er zal nu worden gekeken of de overeenkomst tussen politie en het COA moet worden aangepast. "Ik zal uw Kamer op een later moment informeren over de uitkomsten van de externe toetsing en de wijze waarop het uitwisselen van persoonsgegevens tussen COA en politie, met inachtneming van alle relevante wet- en regelgeving, kan worden hervat", aldus de staatssecretaris in een brief aan de Tweede Kamer.