De Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT) is naar aanleiding van een verzwegen penetratietest een onderzoek gestart naar Waternet. Het waterbedrijf is verantwoordelijk voor het drinkwater in Amsterdam en omgeving. In het gebied van Waterschap Amstel Gooi en Vecht houdt het zich bezig met de dijken en de afvoer en schoonmaak van rioolwater.

In september meldde website Follow The Money op basis van vertrouwelijke documenten en verklaringen van interne bronnen dat de digitale omgeving van Waternet niet goed was beveiligd. De directeur van Waternet stuurde in reactie daarop een brief naar het bestuur dat het om "gedateerde" bevindingen ging en er niet zoveel aan de hand was. Een penetratiest die Waternet in januari van dit jaar had laten uitvoeren, en serieuze problemen blootlegde, werd niet in de brief genoemd.

Naar aanleiding van de eerste publicatie van Follow The Money had de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT), als toezichthouder op het drinkwaterbedrijf in het kader van de Wet beveiliging netwerk en informatiesystemen (Wbni), op 27 oktober een gesprek met Waternet. Tijdens dit gesprek is de ILT niet geïnformeerd over het pentestrapport of uitkomsten van andere penetratietesten.

Nadat Follow The Money met het nieuws zou komen over de voor het bestuur verzwegen penetratietest informeerde Waternet de Inspectie over deze test. Op 2 november verscheen het artikel van Follow The Money dat de directeur de in januari uitgevoerde penetratietest had verzwegen. Dezelfde dag vroeg de Inspectie het pentestrapport op en ontving die de volgende dag.

"Het is geen gangbare praktijk dat aanbieders van essentiële diensten de uitkomsten van vertrouwelijke pen-testen periodiek ongevraagd aan toezichthouders toesturen. Het was echter, gegeven de actuele omstandigheden, passend geweest als de ILT tijdig was ingelicht door Waternet, ook al was er op dat moment geen wettelijke verplichting of concreet verzoek vanuit de ILT om dat te doen", laat minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur weten op Kamervragen van 50Plus.

"De conclusies van de pen-test en het feit dat Waternet de ILT niet eerder heeft geïnformeerd baren de ILT zorgen", zo schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer. De Inspectie is naar aanleiding hiervan een onderzoek gestart dat zich zal richten op de naleving van de Wbni, de governance van de organisatie en de leveringszekerheid van drinkwater. Hoewel het onderzoek nog moet worden afgerond heeft de Inspectie geen reden om aan te nemen dat de leveringszekerheid van het drinkwater bij Waternet als gevolg van cyberrisico's in het geding is, laat Van Nieuwenhuizen verder weten.

Waternet heeft aan de minister gemeld dat er inmiddels uit voorzorg een striktere scheiding tussen de procesautomatisering en kantoorautomatisering is aangebracht. "Of en zo ja welke verdere maatregelen zijn getroffen door Waternet wordt meegenomen in het genoemde onderzoek van de ILT. Ik zal de Kamer hierover nader informeren", aldus de minister.

Waternet is trouwens niet de enige aanbieder van essentiële diensten die met een onderzoek van de Inspectie te maken krijgt. Vanwege het belang van het tijdig opvolgen van beveiligingsadviezen heeft Van Nieuwenhuizen de Inspectie gevraagd om dit jaar een onderzoek uit te voeren naar het inzicht in bekende kwetsbaarheden en de borging en werking van het patchmanagement bij alle aanbieders van essentiële diensten van Infrastructuur en Waterstaat, waaronder ook Waternet.