Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.
Juridische vraag: De FBI gaat nu netwerken van privépartijen patchen, las ik (vrij vertaald) bij Schneier’s blog. Het gaat om honderden met malware geïnfecteerde Microsoft Exchange-servers, waar webshells (commandoregel-toegang op afstand) op waren geplaatst. Nadat de federale politie daartoe door een rechtbank was gemachtigd, gaf zij al deze servers een speciaal commando waarmee de kwaadaardige code werd gewist. Maar men passeerde zo het eigen IT-beleid van die organisaties. En hoezo mag de politie überhaupt bij mensen thuis dingen komen fixen?
Antwoord: Recent heeft de politie bij ons Emotet gewist van een miljoen computers wereldwijd, dus dit is lekker actueel. Ik zei daarbij dat dat mocht, want wij hebben artikel 125o Wetboek van Strafvordering:
Indien bij een doorzoeking in een geautomatiseerd werk gegevens worden aangetroffen met betrekking tot welke of met behulp waarvan het strafbare feit is gepleegd, kan de officier van justitie dan wel indien deze de doorzoeking verricht, de rechter-commissaris bepalen dat die gegevens ontoegankelijk worden gemaakt voor zover dit noodzakelijk is ter beëindiging van het strafbare feit of ter voorkoming van nieuwe strafbare feiten.
De doorzoeking vond hier plaats in de centrale server, en via die server vind je dan ook de clientsoftware bij de slachtoffers thuis. Dat zijn “gegevens met behulp waarvan het strafbare feit is gepleegd”, zodat de politie die mag wissen (ontoegankelijk maken).
In de VS moet de FBI het doen met Rule 41, waarmee men algemeen gezegd warrants oftewel bevelen mag halen om bewijs of contraband mee te nemen, illegale voorwerpen in beslag te nemen of mensen op te halen. In het jargon, een search & seizure – zoeken en inbeslagname. Onder deze Rule heeft men nu de warrant gekregen om op al die Exchange-servers binnen te dringen en daar de wis-instructie te geven. En dat is wat vreemd, want oké ze zouden fysiek langs mogen gaan en al die servers meenemen met zo’n bevel maar dat blijft wat anders dan een stukje informatie daarop aanpassen.
Niet gek dus dat vele mensen op de achterste benen staan. Het gaat ook verder dan eerdere zaken waarbij de FBI botnets verwijderde: daar kwamen de geïnfecteerde computers naar de inbeslaggenomen server toe voor nieuwe instructies, en men kon toen vrij eenvoudig "wis jezelf" teruggeven. Dat is toch wat anders dan actief inloggen bij die clients en daar een wis-instructie geven.
Mijn conclusie is dus dat dit niet mag. Alleen: de meeste mensen zullen het niet echt merken, en zij die dat wel doen hebben het probleem dat je de Federale overheid niet kunt aanklagen tenzij die zelf daarmee instemt. Dus praktisch is er weinig aan te doen.
Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.