Het gebruik van nepaccounts door Nederlandse gemeenten om burgers op social media te monitoren, bijvoorbeeld om bijstandsfraude op te sporen of in het kader van veiligheid, is in sommige gevallen niet zo verkeerd. Dat laat wethouder Petra Molenaar van ict en sociale zaken van de gemeente Nijmegen weten.
Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen en NHL Stenden Hogeschool blijkt dat Nederlandse gemeenten nepaccounts gebruiken om burgers op social media te volgen. Via Facebook, Twitter en andere social media proberen de gemeenten om zicht op mogelijke ongeregeldheden als rellen en demonstraties te krijgen. Hierbij wordt soms ook de wet overtreden. Zo werkt bijna één op de zes van de ondervraagde gemeenten met nepaccounts. Alleen politie en inlichtingendiensten mogen deze methode onder strikte voorwaarden inzetten. Ook blijken gemeenteambtenaren onder valse namen besloten Facebookgroepen binnen te gaan.
De gemeente Nijmegen is één van de gemeenten die bij digitale monitoring gebruikmaakt van nepaccounts. Dit is gedaan voor het domein publiekszaken, maar wordt daar inmiddels niet meer toegepast. Tevens worden de accounts nog ingezet voor de domeinen veiligheid en zorg en inkomen. Het gaat dan onder andere om de aanpak van bijstandsfraude door de sociale recherche. Dat liet Molenaar tijdens een vergadering van de gemeenteraad weten op vragen van de PvdA. Ook GroenLinks had vragen over het gebruik van de nepaccounts gesteld (pdf).
"Het artikel in de Volkskrant is redelijk zwart-wit. We hebben ook het onderzoek natuurlijk wat eraan ten grondslag ligt. Dat geeft wel een iets genuanceerder beeld. Want om daarmee te beginnen, het gebruik an sich van online monitoring of nepaccounts hoeft niet strijdig te zijn met de wet. Maar het verdient wel nader onderzoek en dat staat in het rapport wel heel mooi dat de wet en regelgeving niet heel duidelijk is. Dus ik denk ook dat wij daar in Nijmegen echt wel beter naar moeten kijken en dat gaan we ook doen", aldus Molenaar tijdens de vergadering.
In een interview met de Gelderlander gaat de wethouder verder in op het onderwerp. "Er zijn een heleboel manieren om online te monitoren en heel veel mag wel. In sommige gevallen is het niet zo verkeerd het te doen, als het om veiligheid of om het opsporen van fraude gaat", zo laat ze weten. Molenaar voegt toe dat de gemeente niemand structureel op Facebook en social media volgt.
Wel heeft de gemeente een onderzoek naar het gebruik van nepaccounts ingesteld en bestuderen juristen of het wettelijk is toegestaan wat de gemeente doet. "De wet- en regelgeving is op dit gebied niet zo duidelijk, bleek uit onderzoek. Over een paar weken moet het beeld duidelijk zijn", stelt Molenaar. Demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken maakte vorige week bekend dat ze met gemeenten en andere overheden in gesprek gaat over het volgen van burgers op social media.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.