Door Anoniem: Door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ: Ik zie hier een probleem met de wet- en regelgeving, als die hier inderdaad zegt dat "wij van WC-Eend mogen beoordelen of er sprake is van ernstig data-lek bij ons van WC-Eend".
Vandaar dat de AP een richtsnoer publiceert van 39 pagina's dat haarfijn uitlegt hoe je zoiets beoordeelt. De FAQ verwijst ernaar. Iedereen die een oprechte poging doet om te achterhalen hoe je dat moet beoordelen vindt dit moeiteloos. Je kan er veilig van uitgaan dat AP datzelfde richtsnoer gebruikt bij het beoordelen van hoe een organisatie met een datalek is omgegaan, en rekening ermee houdt dat iedere knurft die een klein beetje zijn best doet dat richtsnoer had gevonden.
Dus ja, een organisatie moet zelf beoordelen of ze een datalek melden aan AP en aan de betrokkenen, maar nee, het staat die organisatie niet vrij om zelf maar naar eigen goeddunken in te vullen volgens welke criteria dat wordt beoordeeld. Bedenk dat behalve de organisatie zelf ook iedereen die merkt dat er data is gelekt een klacht of een melding bij AP kan indienen. Een organisatie die besluit het maar voor zich te houden kan er niet van uitgaan dat niemand anders het meldt.
Richtsnoeren op papier zijn mooi, maar worden - en ik druk me nu voorzichtig uit - vaak niet gevolgd, en vaak al helemaal niet naar de geest ervan. Dat iemand een klacht of melding bij de AP kan indienen, zal in de meeste gevallen weinig indruk maken bij een organisatie die iets onder de pet wil houden, om ten minste drie redenen:
1. Opvallend veel beslissers (zowel in publieke als private organisaties) nemen graag een gokje als dat op de korte termijn makkelijker is. Gemakshalve schatten ze in dat er wel geen haan naar zal kraaien als ze het een beetje slim doen, en meestal hebben ze daarin ook gelijk in een land als Nederland. "Prinzipienreiter" zijn over het algemeen niet geliefd in organisaties. Ook niet als ze FG (Functionaris Gegevensbescherming) of PO (Privacy Officer) zijn. Klokkenluiders worden in Nederland nog altijd niet beschermd, maar verliezen bijna altijd hun baan en loopbaanperspectief. Dat weten personeelsleden. Daarnaast zijn er allerlei manieren om "plausible deniability" te creeëren, met andere woorden, als er een keer iets uitkomt, kan er geen persoon als schuldige worden aangewezen. De boete die een organisatie eventueel zou moeten betalen, doet in veel gevallen geen enkele medewerker van die organisatie pijn.
2. De AP gaat over het algemeen zeer mild om met overtreders. Als het even kan, worden die door de AP uit de wind gehouden. De AP heeft niet de houding "we gaan er zo stevig mogelijk in", maar de houding "we gaan er niet stevig in, en dan weten we dat de rechter ons dekt". Je kan er dus absoluut niet "veilig van uitgaan" dat de AP de in het richtsnoer genoemde criteria eerlijk en effectief gebruikt bij het beoordelen van datalekken en hoe daarmee is omgegaan. Ik heb zelf mogen zien hoe de AP "een draai" kan geven aan regulerende bepalingen. Als je dat eenmaal een paar keer gezien hebt, blijft er van je vertrouwen in de AP weinig over.
3. De AP gaat vaak zeer onprettig om met melders. In de
praktijk (in tegenstelling tot nobele uitlatingen in de pers) lijkt de basishouding van de AP te zijn dat melders lastig zijn en zo min mogelijk moeten worden geholpen. Er is ook een enorme achterstand in het behandelen van meldingen. Het "prioriteringsbeleid" van de AP bij meldingen wordt gebruikt om sommige meldingen om onduidelijke redenen af te serveren. Dat weten verwerkingsverantwoordelijken (organisaties).
Dus prachtig, die 39 pagina´s in een papieren richtsnoer, maar die zeggen niets. Soms helpt publiciteit om de AP in beweging te krijgen, maar dat is dus iets heel anders dan dat "richtsnoer". Get real, alsjeblieft.
M.J.