De NS weet zelf het beste of en hoe het Chinese toezichtcamera's moet inzetten, zo stelt staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat. Daarnaast is de inzet van Chinese apparatuur in de vitale sector niet per definitie onwenselijk en zal het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) geen onderzoek naar de Chinese camera's doen, zo laat Heijnen verder weten. De staatssecretaris reageerde op Kamervragen van de VVD.

Vorig jaar werd bekend dat NS voor 99 nieuwe intercity's die nog in gebruik moeten worden genomen zo'n vijfduizend toezichtcamera's heeft aangeschaft, wat neerkomt op vijftig camera's per trein. Aanleiding voor Rajkowski en Minhas om Kamervragen te stellen. Ze vonden het naar eigen zeggen onacceptabel dat miljoenen Nederlanders worden gefilmd door omstreden Chinese camera’s waarvan niet duidelijk is wat er met deze beelden wordt gedaan.

Daarop liet minister Yesilgoz van Justitie en Veiligheid weten dat NS geen camera’s van Chinese makelij op de stations heeft. Wel worden die in de treinen gebruikt. De vervoerder heeft verschillende maatregelen genomen om te voorkomen dat aanvallers van buitenaf bij de beelden of de besturing van de camera’s kunnen komen. Zo bevinden de toezichtcamera's zich in een afgesloten en beveiligd (intern) netwerk dat niet is gekoppeld aan het internet.

Rajkowski en Minhas vroegen opnieuw om opheldering of de door NS genomen maatregelen wel voldoende zijn. "Kunt u concreet aangeven hoe de aanwijzing van het proces van vervoer van personen en goederen over de (hoofd)spoorweginfrastructuur als vitaal proces zich verhoudt tot de aanwezigheid van Chinese camera’s in treintoestellen, gegeven dat de Chinese overheid een offensieve cyberstrategie gericht tegen Nederland voert?", vroegen de VVD-Kamerleden verder.

Heijnen antwoordt dat het spoor aangemerkt is als vitaal proces en dat vitale aanbieders onder de Wet Beveiliging Netwerk- en Informatiesystemen (Wbni) verplicht zijn om passende en technische en organisatorische maatregelen te nemen om de risico’s voor de beveiliging van hun netwerk- en informatiesystemen te beheersen. "Daarnaast dienen zij inzicht te hebben in de risico’s die hun dienstverlening kunnen raken. Vitale aanbieders zijn daarbij zelf verantwoordelijk voor het nemen van maatregelen tegen de risico’s voor de nationale veiligheid."

"Niet onwenselijk"

Wat betreft het gebruik van Chinese apparatuur in de vitale infrastructuur, zoals toezichtcamera's, is dat volgens Heijnen niet per definitie onwenselijk. De staatssecretaris stelt dat het belangrijk is om te kijken of de betreffende leverancier banden heeft met of onder controle staat van landen met een offensief inlichtingenprogramma of specifieke verplichtende wetgeving kent. "Daarnaast is van belang te onderzoeken waar de partij toegang toe kan verkrijgen via de dienst of het product en of er beheersmaatregelen mogelijk en realiseerbaar zijn."

In het geval van NS heeft de vervoerder verschillende maatregelen genomen. Zo zijn de camera's niet aangesloten op internet, bevinden ze zich in een gescheiden netwerk, zijn de standaard ingestelde toegangsrechten aangepast en worden de genomen beveiligingsmaatregelen periodiek door ethische hackers getest. "In algemene zin is het dus mogelijk om binnen vitale sectoren apparatuur uit China te gebruiken, als dit zorgvuldig wordt afgewogen, er voldoende rekening wordt gehouden met de risico’s en eventuele noodzakelijke maatregelen worden genomen om mogelijke risico’s te beheersen", voegt de staatssecretaris toe.

Onderzoek

De VVD had ook gevraagd om het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) advies te laten geven over individuele producten en diensten wanneer vitale aanbieders die gebruiken en of het NCSC een onderzoek naar de Chinese toezichtcamera's van NS kan doen. Dat zal niet gebeuren. "Organisaties zoals NS hebben eigen expertise in huis en weten zelf het beste hoe bepaalde producten en diensten worden toegepast, waar de te beschermen belangen en risico’s zitten en welke maatregelen mogelijk zijn om risico’s te verminderen" reageert Heijnen. Daarnaast merkt de staatssecretaris op dat het NCSC geen advies geeft over individuele producten of diensten, maar vitale aanbieders adviseert om aan risicomanagement te doen. Vorige week werd bekend dat het kabinet Chinese apparatuur uit aanbestedingen wil kunnen weren.