image

Kiesraad komt met controleprotocol voor gebruik optelsoftware tijdens verkiezingen

dinsdag 31 januari 2023, 11:35 door Redactie, 15 reacties

De Kiesraad heeft de controleprotocollen voor de op 15 maart geplande Provinciale statenverkiezingen openbaar gemaakt. Sinds 1 januari geeft de Kiesraad op grond van nieuwe wetgeving ook aanwijzingen over de wijze waarop de centraal stembureaus vaststellen dat de uitslagen die zij overgedragen hebben gekregen betrouwbaar tot stand zijn gekomen en geen fouten bevatten.

Met het controleprotocol wordt ook de optelling en de berekening van de zetelverdeling met Ondersteunende Software Verkiezingen (OSV2020) gecontroleerd. "De controles worden gedaan om na te gaan of de programmatuur zoals gebruikt door de gemeente goed heeft gefunctioneerd. Het is noodzakelijk om vast te stellen dat er geen fouten in zitten of misbruik heeft plaatsgevonden. Het gemeentelijk stembureau voert daarom een controletelling uit op basis van dit protocol na invoer van de aantallen uitgebrachte stemmen in OSV2020", aldus de Kiesraad.

Voor de gemeentelijke stembureaus, hoofdstembureaus en centraal stembureaus zijn er verschillende controleprotocollen. "Het controleprotocol laat onverlet dat de centraal stembureaus zelf verantwoordelijk blijven voor de uitslagvaststelling. Het centraal stembureau houdt dan ook zelf de bevoegdheid zaken te onderzoeken die duiden op eventuele fouten", voegt de Kiesraad toe. De controleprotocollen zijn een nieuw instrument in de Kieswet, ingevoerd met de wet nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen.

Image

Reacties (15)
31-01-2023, 12:23 door Anoniem
Vervolgens lees je stap 1 en 2 meermaals, en denk je: wat staat hier nu eigenlijk.
Heel concreet allemaal. :-)
31-01-2023, 13:34 door Anoniem
Er is maar 1 manier en dat is handmatig tellen en controleren.
Alles bewaren ter controle voor eventuele natellingen
31-01-2023, 14:08 door Anoniem
Door Anoniem: Er is maar 1 manier en dat is handmatig tellen en controleren.
Alles bewaren ter controle voor eventuele natellingen

Heb je al gesnapt dat dit advies gaat over het sommeren van de (handmatig?) getelde uitslagen van de diverse stemburo's in een stad ?
31-01-2023, 15:52 door Anoniem
Was ik de enige die direct dacht aan 'nou, wat voor een hashing zouden ze gebruiken om te valideren dat het data-pakket authenticeerd is? MACsec? IPVPN met PGP/MD5/SHA256 hashing van tabellen en bestanden?

Nee... het is een vodje met daarin wollige termen die niets zeggen en niets doen.

Er is nog steeds de mogelijkheid dat de bijv de VVD een shitload aan enveloppen regelt met allemaal stemmen voor Rutte.
En omdat ze dat al 20 jaar doen is er geen delta, dus hoef je het niet te onderzoeken...

Totdat de PVV of Groen Links of SP ineens veel stemmen krijgt, DAN ga je het onderzoeken en laat je het door diezelfde vrachtwagens weer ophalen... Rutte formulieren eruit, PVV/ SP formulieren naar de biomassa-centrale.
31-01-2023, 17:49 door Anoniem
..... Het is van belang dat de spreadsheet wordt aangemaakt op een andere computer dan die waarop OSV2020 draait. U kunt er ook voor kiezen om de controle op papier te doen
Hoe wordt die computer voorbereid? Voor de computer waar de OSV2020 op draait is al heel pakket aan eisen ontstaan.

..... indien de bestanden niet via dit platform zijn uitgewisseld, dient u gebruik te maken van de papieren proces-verbaal.
Hoe wordt dit geonctroleerd / afgedwongen?

Trekking steekproef: drie te controleren lijsten
De controle vindt plaats op basis van een steekproef van drie lijsten. Welke drie lijsten dit zijn wordt bepaald door een loting. Het hoofdstembureau voert aan het begin van zijn zitting de loting uit.
Van alle deelnemende lijsten wordt een lot gemaakt. Deze worden op zodanige wijze in een pot of bus gestopt dat niet te zien is welk lot van welke lijst is. Vervolgens worden drie lootjes achtereenvolgens getrokken. Deze lijsten worden gecontroleerd.
https://www.kiesraad.nl/binaries/kiesraad/documenten/publicaties/2023/1/30/controleprotocollen-vaststelling-verkiezingsuitslag/Controleprotocol+hoofdstembureau.pdf
Zullen we maar voorschrijven dat in ieder geval tenminste 3 ALSOOK ALLE lijsten met gedeeltelijke zetels (xx,x) / getal achter de komma controleren?

Het hoofdstembureau dient te controleren de digitale bestanden geauthentiseerd zijn uitgewisseld via het platform voor de overdracht van telbestanden
Eerste acht karakters SHA256-hashcode:
Waarom wordt er geen SHA512 gehanteerd met 16 eerste karakters te vermelden op het formulier?
31-01-2023, 17:57 door Anoniem
....... Het is noodzakelijk om vast te stellen dat er geen fouten in zitten of misbruik heeft plaatsgevonden.
Misbruik en fouten verhinder je niet op deze manier. Die vind vaak al tussentijds plaats. Dat wil zeggen op de afzonderlijke stembureau's. Manieren waarop;
1. een biljet dat 1x ipv dubbelgevouwen wordt ingeleverd wordt door onverlaten afgekeurd tot ongeldige stem.
2. een biljet dat een onwelgevallige stem bevat wordt afgekeurd als het ook maar iets buiten het uitgebrachte stem-vakje is gekleurd.
3. het tellen van de stemmen wordt niet in 1 aaneengesloten wijze doorgevoerd maar tussentijds onderbroken.
Allemaal aan de schijnwerpers van de pers onttrokken. Allemaal in de praktijk hier in NL plaatsgevonden.
31-01-2023, 19:13 door Anoniem
Dat het onder aan de streep wel overeenkomt met de subtotalen lijkt mij nog het minst grote kans op afwijkingen. Die zie ik eerder bij het optellen van de losse tellen.
31-01-2023, 21:32 door Anoniem
Door Anoniem: Er is maar 1 manier en dat is handmatig tellen en controleren.
Alles bewaren ter controle voor eventuele natellingen

Dit gebeurt nu altijd al.
Dat moet zelfs. Lees de kieswet er maar op na.

Maar die handmatige tellingen moeten ook weer gecontroleerd worden.
Het OSV is daar een hulpmiddel bij, met uitgebreide controles dat er goed opgeteld is.

Je wilt niet weten wat voor grappige schrijf- en tel-fouten een (voorzitter van een) stembureau kan maken bij het invullen van zo'n papieren verslag. De rekenvaardigheid echt is niet meer wat het geweest is. Ook niet bij de oudere medelanders.

Voor de duidelijkheid:
Een papieren uitslag (procesverbaal) van een stembureau bevat oa. de volgende informatie:
- hoeveel mensen er opgeroepen zijn voor dat stembrueau
- hoeveel mensen er zijn komen opdagen
- hoeveel kiespassen en machtigingen er afgegeven zijn
- en dan de stemmen per verkiesbaar lid van de verschillende partijen

Na afloop horen al die getallen op elkaar aan te sluiten. het aantal detail stemmen op verkiesbare leden van een partij hoort hetzelfde te zijn als het aantal stemmen op de partij. En alle partijen samen (het totaal uitgebrachte stemmen), hoort weer aan te sluiten op het aantal oproepkaarten, kiespassen en machtigingen. En zo zijn er nog een aantal controles in OSV.
Alles om maar zeker te stellen dat er zuiver geteld is en alles op elkaar aansluit.

Klinkt allemaal simpel.
En toch worden er bij die optellingen op het stembureau soms fouten gemaakt. Het tijdstip waarop die tellingen gedaan worden (laat op de avond) zal daar zeker niet aan mee helpen. De onhandige grootte van de stembiljetten ook niet. Partijen dienen soms lijsten in van wel 100 verkiesbare leden, terwijl ze nooit zoveel stemmen zullen krijgen.

Maar de fouten zijn in het OSV goed herleidbaar en uiteindelijk ook controleerbaar, en dus oplosbaar.
We hebben het dan over een maximale afwijking van een paar stemmen op een stembureau waar ruim 2.000-3000 mensen voor opgeroepen worden.
Fouten in de marge dus.

En nee, er wordt zo geen fraude gepleegd.
Maar op zijn minst moet uitgelegd worden waar een gevonden afwijking door veroorzaakt wordt.

Het 8-ogen principe wordt toegepast voor de controles. En als de tellingen bijgesteld zouden worden, dan nog moet het sluitend zijn in OSV en ook verantwoord worden in het procesverbaal. Dat procesverbaal moeten de voorzitters van de gemeente en het stembureau beiden weer opnieuw tekenen, en wordt op het hoofdstembureau van de provincie, en dan landelijk, ook allemaal nog een keer gecontroleerd.

In het ergste geval, (en dat heb ik nog niet meegemaakt) moet een stembureau helemaal opnieuw geteld worden.
Daar worden de stembiljetten voor bewaard.
Een burger of partij kan trouwens ook een hertelling van een stembureau uitslag aanvragen als hij/zij de boel niet vertrouwt en dit kan onderbouwen.


En politici het maar raar vinden dat de uitslagen "even" op zich laten wachten, en niet om 21.30 uur al beschibaar zijn.
31-01-2023, 23:24 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Er is maar 1 manier en dat is handmatig tellen en controleren.
Alles bewaren ter controle voor eventuele natellingen

Dit gebeurt nu altijd al.
Dat moet zelfs. Lees de kieswet er maar op na.

Maar die handmatige tellingen moeten ook weer gecontroleerd worden.
Het OSV is daar een hulpmiddel bij, met uitgebreide controles dat er goed opgeteld is.

Je wilt niet weten wat voor grappige schrijf- en tel-fouten een (voorzitter van een) stembureau kan maken bij het invullen van zo'n papieren verslag. De rekenvaardigheid echt is niet meer wat het geweest is. Ook niet bij de oudere medelanders.

Voor de duidelijkheid:
Een papieren uitslag (procesverbaal) van een stembureau bevat oa. de volgende informatie:
- hoeveel mensen er opgeroepen zijn voor dat stembrueau
- hoeveel mensen er zijn komen opdagen
- hoeveel kiespassen en machtigingen er afgegeven zijn
- en dan de stemmen per verkiesbaar lid van de verschillende partijen

Na afloop horen al die getallen op elkaar aan te sluiten. het aantal detail stemmen op verkiesbare leden van een partij hoort hetzelfde te zijn als het aantal stemmen op de partij. En alle partijen samen (het totaal uitgebrachte stemmen), hoort weer aan te sluiten op het aantal oproepkaarten, kiespassen en machtigingen. En zo zijn er nog een aantal controles in OSV.
Alles om maar zeker te stellen dat er zuiver geteld is en alles op elkaar aansluit.

Klinkt allemaal simpel.
En toch worden er bij die optellingen op het stembureau soms fouten gemaakt. Het tijdstip waarop die tellingen gedaan worden (laat op de avond) zal daar zeker niet aan mee helpen. De onhandige grootte van de stembiljetten ook niet. Partijen dienen soms lijsten in van wel 100 verkiesbare leden, terwijl ze nooit zoveel stemmen zullen krijgen.

Maar de fouten zijn in het OSV goed herleidbaar en uiteindelijk ook controleerbaar, en dus oplosbaar.
We hebben het dan over een maximale afwijking van een paar stemmen op een stembureau waar ruim 2.000-3000 mensen voor opgeroepen worden.
Fouten in de marge dus.

En nee, er wordt zo geen fraude gepleegd.
Maar op zijn minst moet uitgelegd worden waar een gevonden afwijking door veroorzaakt wordt.

Het 8-ogen principe wordt toegepast voor de controles. En als de tellingen bijgesteld zouden worden, dan nog moet het sluitend zijn in OSV en ook verantwoord worden in het procesverbaal. Dat procesverbaal moeten de voorzitters van de gemeente en het stembureau beiden weer opnieuw tekenen, en wordt op het hoofdstembureau van de provincie, en dan landelijk, ook allemaal nog een keer gecontroleerd.

In het ergste geval, (en dat heb ik nog niet meegemaakt) moet een stembureau helemaal opnieuw geteld worden.
Daar worden de stembiljetten voor bewaard.
Een burger of partij kan trouwens ook een hertelling van een stembureau uitslag aanvragen als hij/zij de boel niet vertrouwt en dit kan onderbouwen.


En politici het maar raar vinden dat de uitslagen "even" op zich laten wachten, en niet om 21.30 uur al beschibaar zijn.
Dank, de eerste zinnige inhoudelijke reactie!
Iedereen hierboven die roept dat er geen controle is en dat er zo maar extra enveloppen bij kunnen zijn nog nooit bij een telling van een stemburo geweest. Dat is mogelijk, lees de kieswet maar!
En zo lang alle uitslagen van alle stemburo's gewoon beschikbaar zijn is alles controleerbaar: de tellers op een stemburo kunnen controleren of "hun uitslag" goed is overgenomen, en iedereen die de uitslagen opvraagt kan zelf de totalen berekenen. Hoezo niet transparant?

Q
01-02-2023, 09:00 door Anoniem
Een burger of partij kan trouwens ook een hertelling van een stembureau uitslag aanvragen als hij/zij de boel niet vertrouwt en dit kan onderbouwen.
mm'okay , maar wie verklaart of de onderbouwing gegrond is?

En politici het maar raar vinden dat de uitslagen "even" op zich laten wachten, en niet om 21.30 uur al beschibaar zijn.
Hoe verklaar je dan dat de media adhv exitpolls en andere peilingen al diezelfde avond (< 21.00h) een (tijdelijke) uitslag presenteerde die overeen stemde met de officiele tellingen (dagen later)?
En dat Kaag kort na die 'tijdelijke uitslag' al de tafel besprong alsof het de officiele uitslag was?
Dat wringt bij mij, geeft me een unheimisch gevoel in de maagstreek.

In een verleden react gaf ik een keer aan dat ik het simpelweg niet kan geloven dat mensen nog steeds Massaal op de vvd, nee nog erger, specifiek op Rutte, stemmen na zoveel faal.
Ik kreeg als re:react een veeg uit de pan dat heel de stemprocedure transparant/openbaar is en dat iedere burger zich kan melden om dat proces in z'n geheel bij te wonen, te volgen en te controleren.
Maar is dat gehele proces niet veels te omvangrijk om dat in z'n geheel te kunnen controleren ..., als burger?
01-02-2023, 09:13 door Anoniem
Door Anoniem:
....... Het is noodzakelijk om vast te stellen dat er geen fouten in zitten of misbruik heeft plaatsgevonden.
Misbruik en fouten verhinder je niet op deze manier. Die vind vaak al tussentijds plaats. Dat wil zeggen op de afzonderlijke stembureau's. Manieren waarop;
1. een biljet dat 1x ipv dubbelgevouwen wordt ingeleverd wordt door onverlaten afgekeurd tot ongeldige stem.
2. een biljet dat een onwelgevallige stem bevat wordt afgekeurd als het ook maar iets buiten het uitgebrachte stem-vakje is gekleurd.
3. het tellen van de stemmen wordt niet in 1 aaneengesloten wijze doorgevoerd maar tussentijds onderbroken.
Allemaal aan de schijnwerpers van de pers onttrokken. Allemaal in de praktijk hier in NL plaatsgevonden.

Die misbruik en fouten heb je zelf geconstateerd toen je aanwezig was bij het tellen van de stemmen op de kiesavond? Je mag daar namelijk als observator bij aanwezig zijn. dat gebeurt echt niet achter gesloten deuren.
Je bent daar verschillende stembureau's voor langs gegaan. En je hebt de geconstateerde overtredingen ook meteen aangekaart. Zowel bij het hoofd van het stembureau als ook bij de gemeente en de kiesraad?
01-02-2023, 09:22 door Anoniem
Door Anoniem:
Er is nog steeds de mogelijkheid dat de bijv de VVD een shitload aan enveloppen regelt met allemaal stemmen voor Rutte.
En omdat ze dat al 20 jaar doen is er geen delta, dus hoef je het niet te onderzoeken...

Totdat de PVV of Groen Links of SP ineens veel stemmen krijgt, DAN ga je het onderzoeken en laat je het door diezelfde vrachtwagens weer ophalen... Rutte formulieren eruit, PVV/ SP formulieren naar de biomassa-centrale.

Want het aantal stemmen in de verzegelde bus, komt na zo'n soort fraude met massale hoeveelheden enveloppen, overeen met het aantal oproepkaarten dan in ontvangst genomen is, en met het aantal opgeroepen dat op de lijsten staat.

Deze massale fraude kan ook onder de ogen van toeschouwers uitgevoerd worden? Hoe? want iedereen die dat wil mag aanwezig zijn bij het openen van een stembureau 9en dus controleren dat de bus verzegeld is) en na afloop als de bus geopend wordt en de stemmen geteld worden.

Hoeveel mensen heb je trouwens wel niet nodig om zo'n massale fraude uit te voeren. 100, 1000, of meer mensen?
En zo'n grote groep weet zo'n fraude uit te voeren zonder dat daar ook maar iemand iets van merkt en dit publiekelijk aankaart.

Ik denk dat je eens een keer aanwezig moet zijn als toeschouwer bij een of meer stembureau's op de kiesavond.

Of nog beter:
Om deze massale fraude tegen te gaan en met bewijzen aan de grote klok te kunnen hangen, waarom wordt je niet lid van een stembureau. Gemeenten zijn altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Dan zit je er met je neus boven op.
En met jouw wantrouwen, is ongemerkt frauderen onmogelijk.
01-02-2023, 11:15 door Anoniem
Digitale uitwisseling zou nu via een platform of op papier moeten plaatsvinden en niet langer via email. Bij voorgaande verkiezingen ging de kiesraad ervan uit dat het platform niet in alle gevallen lukt. Wat is er nu veranderd??
01-02-2023, 11:24 door Anoniem
Door Anoniem:
Een burger of partij kan trouwens ook een hertelling van een stembureau uitslag aanvragen als hij/zij de boel niet vertrouwt en dit kan onderbouwen.
mm'okay , maar wie verklaart of de onderbouwing gegrond is?

En politici het maar raar vinden dat de uitslagen "even" op zich laten wachten, en niet om 21.30 uur al beschibaar zijn.
Hoe verklaar je dan dat de media adhv exitpolls en andere peilingen al diezelfde avond (< 21.00h) een (tijdelijke) uitslag presenteerde die overeen stemde met de officiele tellingen (dagen later)?
En dat Kaag kort na die 'tijdelijke uitslag' al de tafel besprong alsof het de officiele uitslag was?
Dat wringt bij mij, geeft me een unheimisch gevoel in de maagstreek.

In een verleden react gaf ik een keer aan dat ik het simpelweg niet kan geloven dat mensen nog steeds Massaal op de vvd, nee nog erger, specifiek op Rutte, stemmen na zoveel faal.
Ik kreeg als re:react een veeg uit de pan dat heel de stemprocedure transparant/openbaar is en dat iedere burger zich kan melden om dat proces in z'n geheel bij te wonen, te volgen en te controleren.
Maar is dat gehele proces niet veels te omvangrijk om dat in z'n geheel te kunnen controleren ..., als burger?


1.
Als er massaal gefraudeerd zou worden, dan heb je daar veel mensen voor nodig. Want je moet al dei stembureau's af. Hoe groter de groep, moeilijke/onmogelijker het wordt om dit geheim te houden. Mensen maken fouten.
De telling is openbaar toegankelijk. Dit getallen worden gebruikt in het verdere proces. Als die in dat proces gemanipuleerd zouden worden, dan valt dat op. want de brongegevens zijn beschikbaar.

Wil je nog een extra controle hebben, omdat jij het proces niet vertrouwt?
Zoek een groep gelijkgestemden op. Ga naar verschillende stembrueau's toe en speel voor waarnemer. Dat mag. Dat wordt zelfs op prijs gesteld. Wantrouwen is goed.
Controleer in de ochtend dat de stembus verzegeld is, en er niets in zit.
Vraag na afloop van het stemmen tellen wat de getallen van dat stembureau waren. eerst aan de voorzitter, later in de week aan de gemeente en nog later aan het hoofdkiesbureau in Den Haag. Die getallen moeten kloppen. Of anders een uitleg waarom ze van elkaar afwijken. (en dan hebben we het over een handje vol stemmen. Niet vo,doende om een uitslag serieus te beinvloeden).

Tel al die stemmen op. En controleer die met de officieel bekend gemaakte uitslag.
(ik ga er van uit dat je zonder fouten te maken kunt rekenen)

Het stemproces is zo opgezet dat er van wantrouwen uitgegaan wordt.
Burgers mogen toezien dat het proces goed verloopt.
Maar je moet er wel moeite voor willen doen.

Als je twijfels hebt, ga dan eens een keer meedoen op een stembureau.
Verdiep je eens in het proces en de regelgeving eromheen.

Een democratie leeft alleen als haar burgers actief participeren.


Hier eindigt mij lesje maatschappijleer van deze week. :-)


2.
Exit-polls worden ingezameld door bureau's. Zoals dat van Maurice de Hond.
Die gaan een eindje van de stembureau's staan en vragen burges wat ze gestemd hebben.
Daar laten ze dan nog wat statistiek overheen gaan van voorgaande verkiezingen, en zo proberen ze een schatting te maken wat de uitslag zal zijn.

Later op de avond komen de eerste tussenstanden door.
Om de zoveel tijd geven stembrueau's tussenstanden door naar de gemeente. Hoeveel mensen er gestemd hebben. En zodra de eerste stemmen geteld zijn, die uitslagen. daar hangt dan altijd een percentage getelde stemmen aan vast.
De gemeenten geven dit weer door aan de pers (of die bellen zelf)

Wat politici vervolgens doen met die exit-polls, is op hun eigen verantwoording.
Als zo'n bureau de plank goed mis slaat bij de exitpolls, dan staan die politici namelijk goed voor gek.

3. Vwb de onderpuwing van een bezwaar.
Je zult moeten aangeven waarom je de uitslag niet vertrouwt.
De simpele aanname dat Rutte zoveel geblunderd heeft, dat mensen niet zo massaal op hem kunnen stemmen, betekent niets. Dat is dan jouw overtuiging.

Heb je daar-en-tegen iets zien gebeuren bij het tellen dat niet hoort, dan kan je dat aankaarten. Eerst bij de voorzitter van dat bureau. Die kan dan nog direct ingrijpen. Of als dat niet lukt, dan bij het hoofdstembureau. Als die hierin mee gaat dan moet dat bureau opnieuw geteld worden..
Klachten worden serieus behandeld, omdat het stemproces onder ene vergrootglas ligt. Zowel politiek als in de media.


Participeren in het proces is de beste methode om fraude en andere misstanden te voorkomen.
Maar dan moet je wel zelf in actie komen.
17-03-2023, 15:56 door Anoniem
Ben benieuwd of de schrijf-fout dankzij het protocol boven water kwam:
https://www.ad.nl/rotterdam/fout-in-rotterdams-stembureau-bijna-6000-stemmen-te-veel-gerekend-voor-d66~ad9953c0/
Overigens is het deels mensenwerk die de fout aan het licht bracht, namelijk controle.
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.