Door Anoniem: Door Anoniem: Maar niet zoveel dat er geen AVG is, die is er wel degelijk.
De AVG is enkel niet in het voordeel van de consument.
De burger, alsjeblieft, we zijn meer dan alleen consumenten.
En het is alleen maar de meest vergaande wet voor bescherming van de privacy van burgers ter wereld. Een wet die privacybewustzijn met een schok overal op de agenda heeft gezet, bij bedrijven én bij burgers zelf, niet alleen binnen Europa maar ook erbuiten. Een wet die al op verschillende plekken op de wereld tot navolging heeft geleid, in een intern rapport van Facebook noemt men het een tsunami van privacywetten. Met alles wat er niet goed gaat met de handhaving ervan is dit een wet die wel degelijk een enorme impact heeft gemaakt, en wel degelijk in het voordeel van burgers.
Mogelijk ben je zelf een van de vele, vele mensen die pas dankzij de AVG over de privacyproblemen met verwerking van persoonsgegevens was gaan nadenken en is je daardoor niet opgevallen hoe groot het verschil is tussen hoe het voor de AVG en erna was.
Aangezien wanneer je opgeeft waarom je data verzamelt, mag je eigenlijk bijna alles.
Er zijn geldige grondslagen benoemd voor de verwerking, en er worden eisen gesteld aan transparantie, zorgvuldigheid en bescherming van de data. Dat idee dat je bijna alles mag is hoe bedrijven die schijt hebben aan de AVG een van die grondslagen interpreteren, namelijk gerechtvaardigd belang. Die redeneren in essentie zo: ik verdien er geld mee, geld verdienen is een gerechtvaardigd belang, dus alles wat ik daarvoor doe mag. En jij lijkt te denken dat die redenatie klopt. Maar van een interpretatie van een wet die die hele wet onderuit haalt kan je op je vingers natellen dat die niet kan kloppen.
Gerechtvaardigd belang is pas een geldige grondslag voor de verwerking als die
noodzakelijk is voor de behartiging van dat belang. Dat betekent dat het belang redelijkerwijs niet behartigd kan worden zonder die persoonsgegevens te verwerken.
Geld verdienen met het plaatsen van gerichte advertenties kan bijvoorbeeld ook zonder mensen te profileren: plaats ze bij inhoud waar de doelgroep in geïnteresseerd is. DuckDuckGo bijvoorbeeld plaatst advertenties op basis van de termen in de zoekopdracht, zonder mensen te volgen, en daarmee kunnen ze zichzelf prima bedruipen. De STER is in 2019 overgestapt van advertenties op de NPO-websites richten op personen naar ze richten op de content. Ze zagen hun advertentie-inkomsten
toenemen. Dat zijn voorbeelden die laten zien dat het redelijkerwijs wel degelijk zonder verwerking van persoonsgegevens kan, en dat gerechtvaardigd belang opvoeren voor het profileren van mensen om gericht te kunnen adverteren op zijn zachtst gezegd twijfelachtig is.
Een voorbeeld van gerechtvaardigd belang waarbij die noodzaak er echt is zijn geldoverboekingen tussen bankrekeningen. Als jij en ik bij verschillende banken zitten en ik maak geld aan jou over, dan geef ik jouw naam en IBAN op, en dan verwerkt mijn bank die zonder dat ze
jouw toestemming ervoor hebben en zonder dat het nodig is om een overeenkomst met
jou te kunnen uitvoeren, want die hebben ze niet. Daar blijft alleen gerechtvaardigd belang over als grondslag: ze
moeten wel persoonsgegevens over jou verwerken om de overboeking te kunnen uitvoeren.
Als die drempel van
noodzaak genomen is is een bedrijf of organisatie er nog niet. Ze moeten ook nog hun belang afwegen tegen de grondrechten en fundamentele vrijheden van de betrokkene. Als die zwaarder wegen is het jammer van dat gerechtvaardigde belang, dat kan dan niet behartigd worden.
Het probleem is dat bedrijven die het exploiteren van persoonsgegevens als verdienmodel hebben doen alsof ze hier geen ene ruk van begrijpen en het aan hun laars lappen, dat de toezichthouders bij lange na niet genoeg geld en capaciteit hebben om die bedrijven aan te kunnen pakken, die vaak Amerikaans zijn en wereldwijd opereren, en dat de Ierse toezichthouder, waar veel van die bedrijven onder vallen, op zijn zachtst gezegd erg laks is.
Er gaat dus iets goed mis met de handhaving. Dat is wat anders dan dat eigenlijk bijna alles mag. Nee, het mag niet. Men doet het alleen toch en komt daar veel te makkelijk mee weg.
Ook het jarenlang opslaan van gegevens is met de meest simpele reden al legitiem.
In veel gevallen is het domweg verplicht, bijvoorbeeld omdat belastingwetgeving vereist dat bedrijven hun administratie 7 jaar bewaren, en dat wetgeving over medische dossiers een nog langere termijn vereist.
Maar inderdaad heb ik me ook wel eens verbaasd over hoe makkelijk het lang bewaren van logbestanden wordt geaccepteerd. Tegelijk snap ik dat het verdomd lastig is om te voorspellen hoe ver je terug moet blijken te kunnen kijken in de tijd om bijvoorbeeld een inbraak in je computernetwerk te kunnen vaststellen. Stel dat opeens blijkt dat je klantgegevens ergens opduiken, en dat je bij analyse van wat erin staat constateert dat die langer dan een jaar geleden moeten zijn gelekt. Moet je dat lek nog kunnen onderzoeken aan de hand van gelogde data of niet? Waar leg je de grens?
Ik heb daar zelf geen makkelijk antwoord op. Wel vind ik dat als om die reden logbestanden lang bewaard worden die versleuteld, offline en fysiek achter slot en grendel bewaard moeten worden. Ze moeten niet makkelijk toegankelijk zijn, ze moeten onder zeer uitzonderlijke omstandigheden nog toegankelijk te maken zijn.
De regels van de AVG zijn wel degelijk een probleem, die hadden juist de consument moeten beschermen.
Ik denk dat de regels van de AVG behoorlijk goed zijn, maar dat de handhaving ervan niet goed gaat. En onderschat niet hoe groot de impact van de AVG wel degelijk is, die is ondanks alles wat er niet goed gaat enorm.
Problemen met de handhaving (met name het feit dat de Ierse toezichthouder, waar de Amerikaanse tech-reuzen onder vallen, zijn werk niet goed doet) zijn trouwens mede de reden dat we nu de Digital Services Act hebben, als ik het goed heb begrepen. Die overlapt voor tech-reuzen met wat de AVG dekt en maakt dat een centrale Europese toezichthouder in kan grijpen zonder dat daarvoor de structuur van landelijke toezichthouders voor de AVG moet worden ontmanteld.