Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Een lezer vroeg me: Zoals velen liep ik tegen de bijgewerkte gebruiksvoorwaarden van Adobe aan. Hierin staat dat het bedrijf alle content die ik daarin maak, mag hergebruiken om AI mee te trainen. Omdat het een clouddienst is, ben ik volledig afhankelijk van hun voorwaarden. Kan dit zomaar?

Antwoord: Er is veel ophef over de kennelijke voornemens van Adobe om AI systemen te gaan trainen op content van hun klanten. Adobe heeft, net als iedereen, dringend behoefte aan bergen beeldmateriaal waarmee ze haar beeldgeneratoren kan voeden. Dat vereist een licentie onder het auteursrecht van de makers, plus toegang tot hun bestanden.

Die toegang hebben ze, want Adobe is een clouddienst. Het enige dat dan nog nodig is, is een juridische voorwaarde er doorheen rammen:

Solely for the purposes of operating or improving the Services and Software, you grant us a non-exclusive, worldwide, royalty-free sublicensable, license, to use, reproduce, publicly display, distribute, modify, create derivative works based on, publicly perform, and translate the Content. For example, we may sublicense our right to the Content to our service providers or to other users to allow the Services and Software to operate with others, such as enabling you to share photos.

Zoals al vele malen gesignaleerd de afgelopen decennia bij dit soort clausules: hier staat dat men álles mag. (De “For example” is leuk maar juridisch niet relevant.) Dat was in het verleden vaak wat speculatief – gaat Facebook jouw leuke statusupdate op mokken verkopen soms? Maar er is nu een duidelijke use case, namelijk dat trainen van AI modellen. En ja, dat mag naar de letter van deze tekst.

Dit werd op X gesignaleerd met de constatering dat iedere Adobe-gebruiker met enige geheimhoudingsplicht naar cliënten nu een probleem heeft. Immers, Adobe mag je beelden analyseren en als dat werk in opdracht onder NDA is – of werk van een geheimhouder zoals advocaten of artsen – dan doorkruist dat je bestaande afspraken.

Ja, dat is een probleem, ook als je aanneemt dat bij Adobe geen mens naar jouw beeld kijkt en ze echt niet jouw afbeeldingen gaan lezen om daar onthullende publicaties mee te doen. Als je afspraak is dat niemand je werk krijgt behalve de opdrachtgever, dan mag je ook niet toestaan dat Adobe dat doet. Ik snap dan ook goed de vele geluiden van mensen die op zoek zijn naar een alternatief.

Is er juridisch wat aan te doen? Vooralsnog niet: Adobe is geen VLOP en dus niet onderworpen aan de strengste regels van de DSA. Zuiver contractueel is de wijziging in de voorwaarden toegestaan, omdat het een business-to-business dienst is.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.