Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.
Juridische vraag: Ik heb een oude Tesla (2017) en daar is destijds extra betaald voor de Verbeterde Autopilot (€ 5800) en Zelfrijdende functie (€ 3500). Sinds de laatste software update dreigt de auto die functie uit te schakelen als hij vaker dan 3x “misbruik” van deze functie detecteert. Dus, als ik niet op tijd aan het stuur jutter noemt hij dat misbruik. Eerst wordt de autopilot voor de rest van de rit uitgeschakeld en na 3x dus helemaal. Toen de auto gekocht werd was alleen van “uitschakelen voor de rest van de rit” sprake. Nu suggereert de waarschuwing (ik heb ‘m niet kunnen vastleggen) dat deze, duurbetaalde, functie zomaar door Tesla kan worden afgepakt. Mag Tesla zomaar gekochte functionaliteit afpakken?
Antwoord: 'Afpakken' is niet helemaal de juiste term. Het gaat om een veiligheidsmaatregel bij herhaaldelijk onjuist gebruik van de autopilot-functie. Dit is een tijdelijke maatregel: na vijf keer ingrijpen door het systeem kun je een week lang geen gebruik maken van deze functie.
De onderliggende reden ligt bij de Amerikaanse toezichthouder NHTSA, die in december 2023 met Tesla na een terugroepactie afspraak dat ze een "Suspension Policy" zouden invoeren: Introduced a Suspension Policy that will restrict Autosteer usage for one week if improper usage is detected. Improper usage is when you, or another driver of your vehicle, receive five "Forced Autopilot Disengagements."
Het probleem was dat mensen deze automatische stuurfunctie aanzetten en dan het stuur loslaten en/of niet meer naar de weg kijken. Daar komen ongelukken van, vandaar dat de toezichthouder eiste dat hier een effectieve controle met sanctie voor ingeprogrammeerd zou worden.
In Europa hebben we natuurlijk niets te maken met de Amerikaanse National Highway Traffic Safety Administration, daar is deze update aan de auto een gewone, vrijwillige verandering van de fabrikant. Dat mag, tenzij de verandering in gaat tegen de verwachting die je als koper van zo'n auto redelijkerwijs mocht hebben.
In de handleiding bij Autosteer staat natuurlijk "Autosteer is a hands-on feature. You must keep your hands on the steering wheel at all times. ... Failure to follow these instructions could cause damage, serious injury or death." Hier staat nu ook uitgelegd hoe deze sanctieregeling werkt, maar dat stond er natuurlijk niet toen de vraagsteller de feature kocht.Mag je redelijkerwijs verwachten dat een autofabrikant extra veiligheidsmaatregelen neemt om (mogelijk dodelijke) ongevallen te voorkomen? De vraag stellen is 'm beantwoorden: natuurlijk mag dat.
Het zit hem in redelijkheid en proportionaliteit, is deze manier van afstraffen van kennelijk misbruik een gepaste reactie? Ik neig naar ja: het is nu eenmaal écht niet gewenst dat je je ogen van de weg haalt of het stuur loslaat, ongeacht wat de reclame over zelfrijdende auto's je wijs wil maken. Auto's en andere weggebruikers zijn daar niet voor gemaakt. De sanctieregeling is daarbij getrapt opgebouwd en beperkt je een relatief korte tijd.
De enige twijfel die ik heb, zit hem in hoe accuraat de gevaardetectie van Tesla is. Ik lees her en der verhalen dat hij 'zomaar' een sanctie oplegt, maar die komen vaak uiteindelijk toch neer op "ik keek maar éventjes naar de Spotify-instellingen" of "ik deed één yoga-oefening" en niet naar "ik hield de handen op het stuur en keek naar buiten, maar toch".
Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Je bent niet ingelogd en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.