Online advertentieveilingen die worden gebruikt voor het tonen van gerichte reclame maken massasurveillance mogelijk, aldus de Amerikaanse burgerrechtenbeweging EFF, die wil dat deze praktijk wordt verboden. Bij advertentieveilingen wordt gebruik gemaakt van real-time bidding (RTB), een technologie waarbij advertentieruimte op websites via een geautomatiseerde veiling wordt verkocht aan adverteerders.

Elke keer dat iemand een website bezoekt of app gebruikt en een gerichte advertentie te zien krijgt, worden gegevens over wat hij of zij leest of bekijkt naar bedrijven gestuurd. Dit worden ook "bid requests" genoemd. Advertentiebedrijven versturen deze gegevens naar tal van bedrijven om zo adverteerders te laten bieden om advertenties aan bezoekers te tonen. Bedrijven kunnen zo gericht adverteren.

De bid requests die dit mogelijk maken bevatten vaak allerlei persoonlijke informatie van internetgebruikers, zoals hetgeen dat de bezoeker leest of bekijkt, locatiegegevens, informatie over het gebruikte apparaat, uniek tracking-ID en ip-adres. "RTB wordt geregeld misbruikt voor overheidssurveillance", aldus de EFF. De burgerrechtenbeweging wijst naar onderzoekers die al in 2017 lieten zien dat met duizend dollar aan advertentiegegevens het mogelijk is om de locatie van individuen te tracken en gevoelige informatie te achterhalen, zoals geloofsovertuiging en seksuele geaardheid.

"Sindsdien zijn datahandelaren betrapt op het verkopen van bidstreamgegevens aan inlichtingendiensten", gaat de EFF verder. Naast het aanschaffen van bidstreamgegevens kopen overheidsdiensten volgens de EFF ook surveillancetools die van dezelfde advertentieveilingen gebruikmaken. "De privacy- en veiligheidsgevaren van RTB zijn inherent aan het ontwerp, en niet alleen een zaak van misbruik door individuele datahandelaren", legt de burgerrechtenbeweging uit. "Het proces verstuurt honderden keren per dag een grote hoeveelheid persoonlijke data naar duizenden bedrijven, zonder toezicht hoe deze informatie uiteindelijk wordt gebruikt", aldus de EFF.

De burgerrechtenbeweging stelt dat RTB in de kern een surveillancesysteem is, dat bedrijven en overheden oneindige mogelijkheden geeft om de data van personen tegen hen te gebruiken. Internetgebruikers kunnen wel maatregelen nemen zoals het gebruik van adblockers, maar volgens de EFF vinden adverteerders continu nieuwe manieren om data te verzamelen en te misbruiken. "Dit is slechts één van de redenen waarom individuen niet alleen de verantwoordelijkheid moeten dragen om hun gegevens te beschermen elke keer dat ze het internet gebruiken."

De beste manier om te voorkomen dat online advertenties voor surveillance worden gebruikt is om gedragsgerichte advertenties te verbieden, laat de EFF weten. Dit zou voorkomen dat advertenties op basis van het online gedrag van mensen worden getoond en de primaire prikkel voor bedrijven wordt weggenomen om persoonlijke data van mensen te verzamelen en delen. Ook zou het voorkomen dat persoonlijke data via RTB-veilingen naar datahandelaren wordt gestuurd. Als alternatief pleit de EFF voor het gebruik van contextuele advertenties, waarbij advertenties gebaseerd zijn op de inhoud van de pagina die men bekijkt.