Ik heb drie USB-schijven van elk 2TB. Op mijn pc (Linux) gebruik ik BTRFS als filesysteem en daarmee kan je snapshots maken en die overzetten naar backup-schijven, waarbij als bron en doel al een overeenkomstige snapshot bevatten het mogelijk is om alleen de verschillen over te zetten en toch een complete kopie-directory te hebben. Alle drie de schijven zijn met LUKS versleuteld. Het idee is dat er één thuis ligt, ik er één bij me heb als ik de deur uitga, en één op een andere locatie ligt waar ik regelmatig kom. Voordat ik met BTRFS werkte gebruikte ik Unison voor de synchronisatie.
Toen de cloud losbarstte en cloud-storage beschikbaar kwam had ik een ADSL-aansluiting. Het maken van backups zou wel gaan, maar ik heb toen uitgerekend hoeveel tijd het minimaal zou kosten om alles terug te zetten, mocht dat een keer nodig zijn. Omdat ik fotografeer in raw-formaat heb ik een aardige hoeveelheid data, en als ik me goed herinner zou een restore me destijds ongeveer twee weken hebben gekost op basis van mijn bandbreedte, en ik sluit niet uit dat die berekening in de praktijk te optimistisch zou blijken. Ik geloof dat je ook een restore van je data in de cloud op schijf kan laten zetten (tegen betaling natuurlijk), maar dat was ik toen nog niet tegengekomen. Ik vond dat soort doorlooptijden geen acceptabele oplossing. Je hebt een veel grotere bandbreedte als je op de fiets of zelfs lopend een harde schijf van de andere kant van de stad ophaalt, ook als het een grote stad als Amsterdam is.
Met de redundantie van die drie schijven maak ik de kans erg klein dat ik door schijfdefecten data kwijtraak. Ze zijn niet alle drie op dezelfde locatie, dus niet eens zo alledaagse calamiteiten als brand en inbraak zijn goed afgedekt, en als er een oorlog uitbreekt heb ik grotere problemen. En als je over de opslaglimieten van gratis cloud-storage heengaat zijn die USB-schijven ook nog eens voordeliger. De 5GB die je gratis krijgt bij Proton zou voor mij bij lange na niet genoeg zijn. Zelfs de grootste opslag, 1TB, voor €14,99 per maand, zou te klein voor me zijn. En drie externe USB-schijven zijn bij dat tarief binnen 2,5 jaar al terugverdiend, met de prijzen die ik op het eerste gezicht ervoor kan vinden, en die schijven gaan beduidend langer mee dan die periode.
Het zal duidelijk zijn: ik heb sinds ik dit heb opgezet nooit enige aanleiding gezien om anders te gaan werken. Sinds de tech-reuzen de cloud hebben gelanceerd lijkt het wel alsof je alleen maar via online-diensten nog dit soort dingen voor elkaar kan krijgen, maar dat is onzin.
Ik moet hier wél bij aantekenen dat ik qua IT een knutselaar ben, zelf bedenk hoe ik het hebben wil en scripts in elkaar draai die geschikte tools (BTRFS-utilities, unison) zo aansturen dat ze doen wat ik wil. Omdat het me niet interesseert heb ik geen overzicht over wat er allemaal aan kant en klare backup-software beschikbaar is voor verschillende besturingssystemen, en kan ik moeilijk wat aanraden. In ieder geval zijn die snapshot-mogelijkheden beschikbaar voor BTRFS en ZFS, maar voor zover mij bekend niet voor het filesysteem dat Windows gebruikt: NTFS.
Unison is voor verschillende besturingssystemen beschikbaar. Het is een filesynchronisatieprogramma dat tussen directory's (mappen) kan werken, op dezelfde computer of over een netwerk. Synchroniseren werkt normaal in twee richtingen, maar er is een optie om één kant op te synchroniseren, en met die optie is het bruikbaar als een basaal backup-programma. Verwacht geen moderne gelikte grafische interface maar iets dat er nogal verouderd uitziet, maar het werkt wel betrouwbaar, en het kan ook als commandline-tool zonder grafische interface gebruikt worden.
https://github.com/bcpierce00/unison