De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), een agentschap van het ministerie van Justitie en Veiligheid, heeft door twee programmeerfouten naar schatting 25.000 telefoongesprekken tussen advocaten en gevangenen opgenomen. Dat heeft minister Dekker voor Rechtsbescherming in een brief aan de Tweede Kamer laten weten.
De DJI voert namens de minister van Justitie en Veiligheid gevangenisstraffen uit die de rechter heeft opgelegd. Het agentschap beschikt over een systeem, "Telefonie voor Justitiabelen", waarmee gevangenen met de buitenwereld kunnen telefoneren. Met toestemming van de gevangenisdirecteur kunnen gesprekken worden afgeluisterd of opgenomen, bijvoorbeeld om signalen over voortgezet crimineel handelen, ongewenst contact met slachtoffers of overige ongewenste handelingen en activiteiten op te vangen.
Om te voorkomen dat gesprekken tussen gevangene en advocaten worden opgenomen is het systeem uitgerust met een nummerherkenningssysteem. Advocaten geven op vrijwillige basis hun telefoonnummer, of een wijziging daarvan, door via een website aan de Nederlandse orde van advocaten (NOvA). De NOvA stuurt deze lijst versleuteld naar het systeem. Gesprekken die met deze nummers worden gevoerd kunnen niet meer real-time worden meegeluisterd of worden opgenomen, aldus de minister.
Door twee programmeerfouten werden de gesprekken toch opgenomen. Dit gebeurde wanneer het telefoonnummer van de advocaat vaker dan één keer voorkwam op de telefoonlijst van de NOvA. Daarnaast werden gesprekken opgenomen als de dagelijkse lijst vanuit de NOvA met enige uren vertraging werd aangeleverd. Vorig jaar werd al bekend dat op deze manier ruim 3.000 gesprekken waren opgenomen. Dekker meldt dat de programmeerfouten al sinds de start van het systeem aanwezig zijn. Door het aantal van vastgestelde opgenomen gesprekken over de gehele periode te extrapoleren is er nu door een onafhankelijke onderzoekscommissie een schatting gemaakt dat het in totaal om 25.000 gesprekken gaat.
"Niet is gebleken dat de feitelijk opgenomen gesprekken zijn uitgeluisterd door DJI. Vier van de 3.313 gesprekken zijn op grond van een vordering van het OM aan de politie overgedragen. Geen hiervan is door de politie uitgeluisterd", schrijft de minister. Ook voor dit onderdeel is een extrapolatie gemaakt. Dan zijn vermoedelijk 75 abusievelijk opgenomen gesprekken door DJIn uitgeluisterd en 200 abusievelijk opgenomen gesprekken op basis van een vordering van het OM overgedragen aan de politie.
De onderzoekscommissie deed verschillende aanbevelingen om herhaling te voorkomen, waaronder het niet standaard opnemen van alle gesprekken. Dekker stelt dat in het kader van de bescherming van de maatschappij het nodig blijft om gesprekken van gevangenen standaard op te kunnen nemen. Wel neemt de minister het advies over om naar de bewaartermijn van opgenomen gesprekken te kijken en steunt hij aanbevelingen om het werken met de telefoonlijst te verbeteren.
Dat DJI telefoongesprekken standaard zal blijven opnemen baart de NOvA zorgen. "De NOvA streeft ernaar om op korte termijn in gesprek te gaan met DJI om te onderzoeken of en zo ja welke nieuwe afspraken gemaakt kunnen worden", aldus de orde van advocaten. Na het onderzoek van de commissie heeft DJI nog twee incidenten met het systeem bij de NOvA gemeld. Deze worden momenteel onderzocht.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.