Uit het privacystatement van KPN:
Op het moment dat een aanvraag voor een (nieuw) abonnement wordt ingediend of verlengd, worden jouw gegevens aan handelsinformatiebureau Experian gegeven. Dit gebeurt ook als je een kredietaanvraag indient. Al je gegevens rond je betaalgedrag worden ook gedeeld met Experian. Experian verwerkt die gegevens verder onder haar eigen verantwoordelijkheid voor kredietwaardigheidsanalyse, fraudepreventie, schuldinningen en datakwaliteitsvalidatie. Experian kan op basis van deze gegevens een goede risicoanalyse maken. Als jij door een betalingsachterstand ooit bent afgesloten, kan deze informatie dus ingezien worden en gevolgen hebben voor andere overeenkomsten met (financiële) verplichtingen. Dit geldt voor mobiele abonnementen gesloten na 1 januari 2010 en voor vaste abonnementen gesloten na 1 mei 2016.
https://www.kpn.com/algemeen/missie-en-privacy-statement/privacy-statement.htm, punt 10.2.8
Dit is een
ander punt dan 10.2.1, waar het gaat over het inschakelen van verwerkers en waar ze contractuele en organisatorische maatregelen noemen om te voorkomen dat gegevens anders worden gebruikt dan de bedoeling is.
Wat ik opvallend vind is dat ze gegevens delen met een partij die die vervolgens op eigen verantwoordelijkheid verwerkt, en niet melden dat dát is dichtgetimmerd met contractuele en organisatorische maatregelen om het goed te laten gaan. En welke in de AVG erkende grondslagen zijn daar überhaupt voor? Dat zijn grondslagen voor de
eigen verwerking (die eventueel aan een verwerker uitbesteed kan worden), geen grondslagen voor de verwerking van een derde.
Ik denk dat alleen een wettelijke verplichting (dat is een van de grondslagen die de AVG noemt) dit kan rechtvaardigen. Kredietverstrekkers zijn verplicht zich bij een stelsel van kredietregistratie aan te sluiten (in Nederland typisch BKR, maar de wet schrijft niet voor dat het BKR moet zijn). KPN noemt het indienen van een kredietaanvraag en Experian doet aan kredietbeoordeling, dus die kunnen zo'n stelsel vormen. Verder geldt een abonnement als kredietaanvraag als er een aankoop op afbetaling (zoals een smartphone) van €250 of meer in zit. Dit zou KPN's grondslag kunnen zijn hiervoor. Ze vermelden het niet in hun privacystatement.
Wrang is wat ze
niet zeggen te doen:
KPN verkoopt je gegevens niet aan derden voor marketing of soortgelijke bedrijfsmatige activiteiten. Als wij wel gegevens delen voor activiteiten van derden dan gebeurt dit alleen in geanonimiseerde en geaggregeerde vorm. Dat betekent dat de gegevens op geen enkele manier meer te herleiden zijn tot een individu.
Nee dus. Ze delen de gegevens met een partij die doodleuk wél gegevens doorverkoopt en die gegevens waren duidelijk niet geanonimiseerd of geaggregeerd.
KPN zegt ervan geschrokken te zijn, lees ik bij RTL Nieuws. Leuk. En leuk dat Experian belooft ermee te stoppen. Experian had er alleen nooit aan mogen beginnen. KPN zou ogenblikkelijk moeten kappen met Experian omdat ze ernstig onbetrouwbaar zijn gebleken. Zelfs als KPN geen goed contract met ze heeft wat dit soort dingen betreft mag Experian gegevens niet doorverkopen zonder geldige grondslag daarvoor, en dat kan denk ik alleen maar uitdrukkelijke en specifieke toestemming van elke betrokkene zijn.
Ik weet dat het niet realistisch is, dat het domweg niet kán, maar mijn eerste impuls bij dit soort dingen is: oké, maak alles maar ongedaan. Zorg maar dat die gegevens verdwijnen bij elke partij aan wie het verkocht is, en elke partij aan wie het doorverkocht is, en doorverkocht, en doorverkocht... Laat de verantwoordelijke voor de blunder maar zweten met een opdracht die onmogelijk tot een goed einde gebracht kan worden en accepteer niet dat het niet lukt. Alleen is dat rancune en lost het niets op omdat het simpelweg onmogelijk gerealiseerd kan worden. Die kopers, en kopers van kopers, als je die al kan achterhalen, halen simpelweg hun schouders op en gaan door waar ze mee bezig waren.
Ik hoop dat AP onderzoek doet naar zowel KPN als Experian en niet terughoudend is met boetes voor wat niet te verdedigen is en wat die bedrijven beter hadden moeten weten. Experian heeft alleen zijn hoofdkantoor in Ierland, en het is dus de Ierse gegevensbeschermingsautoriteit die daar de leiding over krijgt. We weten met hoeveel tegenzin die optreedt tegen bijvoorbeeld de Amerikaanse big tech-bedrijven. Het roept de vraag op of het toeval is dat Experian daar zijn hoofdkantoor heeft.