Het uitwisselen van gegevens van ordeverstorende passagiers door Nederlandse luchtvaartmaatschappijen zorgt niet voor een afname van dit soort passagiers, zo stelt minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat op basis van onderzoek. KLM en Transavia delen sinds 2022 zwarte lijsten met ordeverstorende vliegtuigpassagiers met elkaar. Ondanks het delen van de zwarte lijsten is afgelopen oktober het aantal ordeverstorende passagiers bij zowel KLM als Transavia ten opzichte van 2022 sterk gestegen, laat Madlener in een brief aan de Tweede Kamer weten.

Het onderzoek laat volgens de bewindsman ook zien dat het aantal recidiverende ordeverstorende passagiers nihil is. "Kortom, de beschikbare data laat niet zien dat het delen van de zwarte lijsten leidt tot een vermindering in het aantal ordeverstorende passagiers. Daarnaast bestaan er forse belemmeringen van juridische en operationele aard die de totstandkoming van het delen van passagiersgegevens binnen afzienbare tijd met een realistische inzet van mensen en middelen onmogelijk maakt", komt de minister tot de conclusie, die afziet van een plan voor één zwarte lijst met ordeverstorende vliegtuigpassagiers die luchtvaartmaatschappijen met elkaar kunnen delen.

KLM en Transavia zijn één concern. Omdat persoonsgegevens zodoende binnen één concern worden uitgewisseld is een vergunning van de Autoriteit Persoonsgegevens onder deze omstandigheden niet vereist, zo staat in een beslisnota bij de brief van de minister. Voor het delen van zwarte lijsten buiten het eigen concern tussen in Nederland gevestigde luchtvaartmaatschappijen moet een vergunning bij de AP worden aangevraagd en gelden een aantal eisen.

Zo moet er een zwaarwegend belang zijn dat een grote inbreuk op de privacy rechtvaardigt, en aanvullend, als de zwarte lijst strafrechtelijke gegevens bevat, er ook een maatschappelijk belang is. Tevens moet de criteria voor plaatsing op een zwarte lijst aangescherpt en transparant zijn. Verder is het delen van zwarte lijsten met Europese luchtvaartmaatschappijen niet mogelijk via een vergunningsaanvraag bij de AP. Dit zou alleen mogelijk zijn wanneer er wetswijzigingen komen in andere Europese landen of door de Europese Unie.

De beslisnota stelt dat alle partijen behalve de vakbonden het eens zijn met de conclusie van het onderzoek dat het delen van zwarte lijsten niet bijdraagt aan het verminderen van het aantal ordeverstorende passagiers. "De vakbonden zijn groot voorstander van het delen van zwarte lijsten omdat zij vinden dat dit een sterk signaal afgeeft aan de samenleving en reizigers en ze zullen aandacht blijven vragen voor dit onderwerp via de Tweede Kamer."

"Het niet doorzetten van de zwarte lijst is een gemiste kans om de veiligheid aan boord te vergroten. Dat is juist vanaf de allereerste vlucht het doel geweest en dat wordt hier losgelaten. Onbegrijpelijk", zegt Reinier Castelein, voorman van vakbond De Unie, tegenover De Telegraaf. Ook vakbonden FNV en de Vakbond Nederlands Cabinepersoneel laten aan de krant weten teleurgesteld te zijn dat er geen zwarte lijst komt die tussen Nederlandse vliegtuigmaatschappijen wordt gedeeld.