E-mail gebruikt, net als papieren brieven, een envelop met daarin de brief zelf. Een verschil is dat e-mailprogramma's nooit zomaar de envelop laten zien (soms kan dat met "view headers" o.i.d.), hooguit (zelfs dat niet altijd) tonen e-mailprogramma's het SMTP afzenderadres zoals gespecificeerd
op het briefpapier (in de e-mail zelf dus).
Net zoals bij papieren post kan het afzenderadres op de envelop verschillen van het afzenderadres op het briefpapier.
Een ontvangende mailserver -die op SPF checkt- zal
niet naar informatie in "de brief" kijken, maar slechts naar de envelop,
en naar het IP-adres van het systeem dat op dat moment de e-mail aanbiedt. Om precies te zijn, als het afzenderadres op de envelop (het retouradres, ook bekend als Return Path) bijv.
maaktnietuit@inspectie.nl luidt, zal de ontvangende mailserver kijken of er een SPF record in DNS bestaat voor
inpectie.nl. En zo ja, welke IP-adressen namens
inspectie.nl e-mail mogen verzenden.
Echter, als de afzenderadressen er als volgt uitzien (met "getoond-From" bedoel ik de afzender op het briefpapier):
envelop-From: maaktnietuit@example.com
getoond-From: maaktnietuit@inspectie.nl
dan kijkt geen enkele ontvangende mailserver naar het DNS SPF record van
inspectie.nl (ontvangende mailservers die op SPF checken, zullen een DNS SPF record voor
example.com opvragen - d.w.z het door de spammers gespecificeerde envelop-afzenderdomein). Spammers schrikken er zelden voor terug om domeinen te registreren (example.com dient hier als voorbeeld, elke willekeurige domeinnaam voldoet voor dit soort spam).
Als inspectie.nl de kans flink wil verkleinen dat hun
getoonde domeinnaam wordt misbruikt, moet zij
tevens een DMARC record in DNS publiceren. Daarmee kun je afdwingen dat het afzenderdomein in de envelop hetzelfde is als het (meestal) getoonde afzenderdomein, terwijl je met SPF blijft afdwingen van welke IP-addressen er mail namens dat domein verzonden mag worden.
Met andere woorden, stel:
Een mailserver ontvangt mail van IP-adres 93.184.216.34
envelop-From: maaktnietuit@inspectie.nl
getoond-From: maaktnietuit@inspectie.nl
Dan checkt:
1) SPF of 93.184.216.34 e-mail mag zenden namens inspectie.nl
uit de envelop;
2) DMARC of het afzenderdomeinen op de envelop identiek is aan het aan de ontvanger getoonde afzenderdomein (waar trouwens ook een eventuele reply naar toe gaat, tenzij er tevens een Reply-To: adres is gespecificeerd).
Aangezien 93.184.216.34 (het IP-adres van example.com) geen mail mag zenden namens inspectie.nl, zal, bij de juiste configuratie van de SPF- en DMARC records in DNS, de mail worden geblokkeerd.
Voor meer info zie
https://www.security.nl/posting/650630/RIVM+en+Rijksoverheid+waren+kwetsbaar+voor+e-mailspoofing#posting650643 en daaronder.
P.S. ik heb geen e-mail headers van zo'n spam gezien, uit de beschrijving van de TS maak ik op dat aan de hand kan zijn wat ik beschrijf. Er zou natuurlijk ook een account of (thuis-) PC van een medewerker van inpectie.nl gehacked kunnen zijn, in dat geval zou de spam
wel bij hen (c.q. hun cloudprovider) vandaan kunnen komen.