@Anoniem op 29-06-2023 om 06:42 uur
Je wijst hier inderdaad op een moeilijk punt. Verreweg de meeste mensen denken niet helemaal rationeel en velen weten, als gevolg van ontbrekend bewustzijn en wensdenken ook hun eigen kwetsbaarheid niet goed in te schatten (resulterend in "unknown unknowns" - voor hen). In feite is dat hetzelfde waar ik eerder in dit topic op wees, namelijk dat de meeste mensen niet "robot/computer-achtig en uitermate wantrouwend" denken en zich ook niet zo gedragen.
-- Hoe om te gaan met een misleide Rabobank-klant: vijf opties voor een oligarch --
Met die omstandigheid dat mensen geen robots zijn, kun je als oligarch, als politiek-ambtelijke bestuurder of als leider van een groot bedrijf op verschillende manieren omgaan, afhankelijk van je probleemdefinitie en je eigen doelen. Ik noem vijf mogelijkheden, waarvan sommige elkaar niet uitsluiten:
1. Je gebruikt de onbewuste kwetsbaarheid van mensen voor het maximeren van je eigen macht en financieel gewin; je spiegelt die mensen bijvoorbeeld illusies van ("smart") controle en veiligheid voor, door hun ego op te vijzelen en te bevestigen, als ze maar doen wat jij wilt en als ze jouw producten maar kopen tegen een "marktconforme" prijs die je samen met andere oligarchen hebt afgestemd.
2. Je probeert mensen nog verder te verdommen en om te vormen tot wezens die zich makkelijk door jou laten aansturen en exploiteren of, als ze het onder de door jou opgelegde druk niet meer redden en wild om zich heen gaan slaan, makkelijk door jou laten uitrangeren en/of vernietigen. Dit doe je bijvoorbeeld door het laagdrempelig aanbieden van verslavende middelen (alcohol, tabak, party-pilletjes, pijnstillers, antidepressiva etc.) en "gemakkelijke", verslavende verstrooiing die leidt tot concentratie- en daarmee bewustzijnsverlies (TV-shows, uitzendingen over voetbalkamioenschappen en Formule 1, superheldenfilms, smartphones, massamanifestaties op het gebied van popmuziek, religie en politiek, en andere "opium voor het volk").
3. Je probeert mensen te vervangen door cyborgs en vervolgens door robots met AI (transhumanisme). Je stuurt hiermee ook aan op afschaffing van jezelf en je eigen kinderen en kleinkinderen, maar dat vind je niet erg want jouw cynisme over mensen zit zo diep (zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten!) dat je net als Hitler nog liever de volledige menselijke samenleving vernietigt, dan toe te geven dat je zelf een geestelijk probleem hebt. Zie ook de film Der Untergang en de vertolking van Hitlers beroemde "rant" daarin: "Ich bin verraten!" Of de film Apocalypse Now, waarin kolonel Kurtz de instructie achterlaat: "Drop the bomb. Exterminate them all!"
4. Je denkt niet alleen aan je eigen korte-termijn gewin en ego-behoud, maar ook aan de toekomst van je eigen kinderen en kleinkinderen. Hebben die misschien baat bij een oplossing waardoor ze over vijftig jaar niet opgesloten zitten in luchtdichte, tegen externe virussen en extreme temperaturen beveiligde "gated communities" (lees: bunkers, forten) waartussen ze zich uit "veiligheidsoverwegingen" alleen in gepanserde motorcades en privéjets kunnen bewegen, terwijl buiten de resten van het plebs proberen te overleven? In dat geval wordt het misschien interessant, ook voor oligarchen, om zich te gaan interesseren in het respecteren, onderhouden en (her)bouwen van een wat bredere gemeenschap - bijvoorbeeld een gemeenschap van alle mensen, zoals bepaalde wereldreligies en seculiere verlichtingsdenkers het al eeuwenlang voor zich zien. Je vat de menselijke samenleving dan op als een vehikel voor het realiseren van de lange-termijnbelangen van je eigen tribale clubje. Dat is ietwat machiavellistisch, maar minder psychopathisch dan de eerder genoemde mogelijkheden 1., 2. en 3.
5. Je vat jezelf - shock horror! - op als deel van een bredere menselijke gemeenschap die niet alleen bestaat uit je eigen clubje van oligarchen en hun goed-gesalarieerde politieke en militaire uitvoerders (de Von der Leyens en Ruttes van deze wereld), maar ook uit mensen met eigen doelen, eigen meningen en een eigen recht om fouten te maken (dit recht wordt ook wel "vrijheid" genoemd). Om die reden maak je niet alleen gebruik van het gedachtengoed van wereldreligies en seculiere (verlichtings)denkers, maar je neemt zelf de inhoud daarvan ook serieus, bekijkt die kritisch en als bepaalde ideeën die kritische beschouwing doorstaan, kies je ervoor om er (steeds op voorlopige basis) oprecht in te geloven.
-- Twee naïeve, maar voor humaniteit onontbeerlijke aanames --
Onze huidige maatschappij is, sinds de Europese Verlichting en het mensenrechtenbewustzijn van na de Tweede Wereldoorlog, gebouwd op twee naïeve aannames, die desalniettemin nodig zijn om op een humane manier met elkaar te kunnen omgaan:
Aanname 1: alle mensen zijn in essentie rationele en tevens empathische wezens die zelf zaken kunnen beoordelen, beslissingen kunnen nemen, in vrijheid verantwoordelijkheid kunnen dragen, gemaakte fouten kunnen toegeven en de consequenties daarvan kunnen accepteren.
Aanname 2: door de maatschappij zo in te richten dat mensen hun individuele vrijheden kunnen ontplooien (met als grens dat ze in beginsel de belangen van anderen moeten respecteren en anderen geen schade mogen toebrengen), kunnen we zowel het geluk van individuele mensen maximaal bevorderen als het harmonisch functioneren van de maatschappij maximaal bevorderen.
Op deze aannames is het idee gebouwd van vrije individuen die keuzes kunnen en mogen maken, een vrije markt waarop individuen die keuzes kunnen en mogen maken, grondrechten van mensen die gerespecteerd moeten worden, de scheiding der machten (waarmee de marktmacht van grote bedrijven en de militaire macht van regeringen beteugeld kan worden), etc.
Als je het (toegegeven, ietwat naïeve) idee afwijst dat klanten (bijv. van banken) rationeel denkende of althans bewuste wezens zijn die zelf in vrijheid hun beslissingen kunnen en mogen nemen, dan ondermijn je daarmee onze volledige maatschappelijke orde, in ieder geval die van de "democratische rechtsstaten" in het Westen.
Er is gelukkig een alternatief voorhanden, namelijk educatie in combinatie met empowerment. Aan het begin van de twintigste eeuw werd dat ook wel "volksverheffing" genoemd. In Duitsland was er het ideaal van "Bildung". Dit behelst dat machthebbers bewust ernaar streven om mensen uit het volk mogelijkheden te bieden hun kennis en bewustzijn te vergroten, zodat ze verantwoordelijke beslissingen kunnen èn willen nemen.
-- Het inhumane project van Westerse oligarchen - empowerment van criminelen, niet van Rabobank-klanten --
Sinds ongeveer 1980, toen neoliberale leiders aan de macht kwamen in het Westen, hebben die leiders precies het omgekeerde nagestreefd, namelijk verdomming van het volk, om vervolgens de door henzelf aangemoedigde domheid en kortzichtig egoïsme te gebruiken als argument waarom het volk en allerlei processen nog meer "gereguleerd" zouden moeten worden. Die "regulering" was in combinatie met "privatisering" een eufemisme voor:
1. Het afnemen van vrijheid van mensen uit het volk;
2. Het vergroten van de vrijheid van oligarchen om met willekeur dingen te doen;
3. Het zoekmaken (d.w.z. verhullen) van de verantwoordelijkheid, en daarmee ook de macht van democratische regeringen voor de manier waarop het dom maken, mishandelen en uitbuiten van het volk steeds verder en geraffineerder plaatsvond en werd ingebouwd in bijna alle schijnbaar legitieme maatschappelijke structuren.
Dit werd voor Westerse bevolkingen ongeveer dertig jaar lang (zeg: 1980-2008) "acceptabel" gemaakt door de schadelijke effecten ervan op verhulde wijze af te wentelen op "Derde Wereld-landen" (neokolonialisme). Sinds 2008 (de economische crisis) hebben de Westerse oligarchen echter steeds openlijker de aanval ingezet op de eigen Westerse bevolkingen - mede omdat het afbrokkelende Westerse imperium inmiddels minder macht kan uitoefenen in Afrika, Zuid-Amerika en het zuiden van Azië.
Er is nu een technocratische consensus ontstaan die wordt gedeeld door machthebbers in de VS, Europa en China, ondanks de luidkeels uitgevente politieke meningsverschillen en de reële competitie tussen verschilende imperia. Amerikaanse, Europese en Chinese machthebbers erkennen stilzwijgend elkaars recht om de eigen bevolking te onderdrukken en uit te buiten.
Het huidige wapen dat de Westerse oligarchen inzetten tegen hun eigen bevolking, is internet, formalisering en digitalisering van voorheen humane processen en ontmoetingen, alsmede het vervangen van humane rechtspraak (gebaseerd op mensenrechten als natuurrecht) door formalistische, procedurele rechtspraak (waarbij rechters machtsmisbruik goedkeuren omdat ze het niet langer beschouwen als machtsmisbruik zolang bepaalde formele, inhoudelijk nietszeggende regels worden gevolgd). Kortom, het nieuwe wapen is technocratisering.
Het resultaat hiervan is dat de schuld voor phishing niet bij de opgetuigde, inhumane infrastructuren wordt gelegd, maar bij de mensen die gedwongen worden van die infrastructuren gebruik te maken. De Rabobank-klant krijgt de schuld, omdat hij zo dom is geweest om menselijk te zijn en om de leugens en misleiding te geloven die vijfenveertig jaar lang in de vorm van neoliberalistische propaganda over onze samenleving is uitgestort.
-- Twee wegen die kunnen worden gevolgd --
Nu, na vijfenveertig jaar neoliberalisme en technocratisering is de keuze tussen twee wegen die kunnen worden gevolgd:
1. We geven het humane project op, en daarmee de kern van tweeënhalfduizend jaar oude wereldreligies alsmede de kern van het seculiere verlichtingsdenken en humanitaire denken van, zeg, de afgelopen drie eeuwen. Concreet betekent dit dat die Rabobank-klant zijn bek moet houden (of nou ja, hij mag wat zinloos procederen om zijn geld terug te krijgen en dat wordt vervolgens door het KifiD naar de prullenbak verwezen). Mensen worden voortaan beschouwd als radertjes in een door onze oligarchen aangestuurd systeem, een soort tijdelijke sterfhuisconstructie in afwachting van de ontwikkeling van technieken om mensen geheel en al te vervangen door robots en "AI".
Als er iets fout gaat (in dit geval: phishing) geven we de schuld per definitie aan de misleide mens, en niet aan het mechanische, digitale systeem waarin die gevangen is gezet.
2. We zetten het humane project voort. We erkennen dat we ons als samenleving, na eerdere vergissingen, sinds ongeveer 1980 hebben laten verleiden om een nieuwe, enorme vergissing te maken, namelijk de herinrichting van onze maatschappij conform de wensen van neoliberalisten die zich (deels onbewust, deels bewust) in dienst stellen als propagandisten van oligarchen (in het Westen veelal "miljardairs" genoemd). In dit tweede geval zeggen we tegen die Rabobank-klant niet dat hij zijn bek moet houden of zich nog even suf mag procederen (d.w.z. zich tegen betaling van griffierecht onderwerpen aan het zinloze geweld van onze schijnrechtspraak), maar nemen we verantwoordelijkheid voor de onveiligheid van het systeem waaraan we deze Rabobank-klant hebben gedwongen deel te nemen. De door hem geleden schade wordt dan vergoed en de regering gaat onmiddelijk aan de slag om weer tot een humane, eerlijk functionerende infrastructuur voor betalingen en het beheer van spaargeld te komen, die gewone mensen niet structureel blootstelt aan steeds slimmere, gehaaidere vormen van phishing en hacking.
Bovendien zou de regering dan aan banken de verplichting opleggen om hun klanten pro-actief en transparant (d.w.z. nauwkeurig en specifiek) te informeren over hoe de beveiliging van hun geld geregeld is, zodat klanten bewuste keuzes kunnen maken aan wie zij hun spaargeld toevertrouwen. Er wordt ook een publieke bank opgezet voor eenvoudige geldhandelingen zoals betalen en sparen, waarbij ambtenaren die nu in kantoorkolossen zinloos digitale processen implementeren en uitvoeren, worden heropgeleid om fysieke bankfilialen te bemensen, waar zij het mandaat krijgen om klanten werkelijk te helpen in direct face-to-face-contact.
Voorts zou de regering de mentale problemen erkennen die 45 jaar neoliberalisme bij het overgrote deel van de bevolking heeft veroorzaakt (hedonistisch-consumentistische verdomming, stress, verslaving, gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef, zelfoverschatting op sommige punten en zelfonderschatting op andere punten). De regering zou onderzoek laten doen naar kwalijke, verdommende vormen van propaganda en reclame, en vervolgens faciliteiten organiseren waar burgers (of misschien om te beginnen leraren en universitair docenten) op geheel vrijwillige basis weer ècht kritisch kunnen leren denken, en kunnen leren om echt kritisch denken weer te gaan herkennen, respecteren en waarderen. Socratische vaardigheden tot dialoog zouden weer in ere worden hersteld, na het domme gebrul dat nu internet-breed plaatsvindt.
-- Weinig reden voor optimisme op de korte termijn --
Natuurlijk begrijp ik dat er eerst nog veel meer ellende moet plaatsvinden voordat onze extreem egoïstische, hardleerse en onbewuste beleidsmakers en beslissers misschien gaan overwegen om deze tweede, humane route te gaan volgen. Ze zullen eerst nog een hele tijd blijven proberen om de kern van het probleem te verdoezelen en te blijven dweilen met de kraan open, om zo de oligarchen zo min mogelijk te irriteren. Staatssecretarissen voor "digitale zaken" zullen loos blijven bazelen over "digitale weerbaarheid", "het bestrijden van cybercriminaliteit" en zelfs over "bewustwording", waarbij ze dan echter niet doelen op bewustwording over het echte probleem, maar over een plicht voor iedereen om zich voortdurend "bewust te zijn" van de nieuwste mode in het dweilen met de kraan open - met andere woorden: om daaraan te gehoorzamen (Newspeak: "bewustzijn" -> gehoorzaamheid).
Zoals ik hier op deze site Security.nl ook vaak zie gebeuren, verliest men zich graag in discussies over technische foefjes om bepaalde detail-problemen "op te lossen" (d.w.z. te verschuiven, m.a.w. dweilen met de kraan open), zodat men de kern van het probleem niet onder ogen hoeft te zien. Dit tech-solutionisme is precies wat oligarchen willen, want het leidt de aandacht af van de inhumaniteit van het project waaraan zij met al hun macht werken.
M.J.