Wie regelmatig op Security.NL te vinden is, ziet dat de verantwoordelijkheid van de klant voor veilig online bankieren een zeer hot en gevoelig onderwerp is. Niet alleen schieten artikelen met dit onderwerp als paddenstoelen uit de grond, ook het aantal reacties op deze artikelen is hoog.
Velen roepen dat het zo niet langer kan, dat het einde zoek is en sommigen geven zelfs het advies om in zijn geheel te stoppen met online bankieren. Maar lost dat het probleem op?
De grote vraag die mij bezig houdt is: zijn er ook oplossingen en wat is de kern van het probleem? Hoe kunnen banken en klanten op een verantwoorde wijze zorgen voor veilig online bankieren? Want, dat online bankieren zo veilig mogelijk moet zijn, daar is volgens mij iedereen het over eens. Om de veiligheid te blijven vergroten hebben we niet alleen de juiste vragen, maar ook de juiste antwoorden nodig.
De afgelopen maanden heb ik ter afronding mijn Executive MBA studie aan de Nyenrode Business Universiteit mijn thesis geschreven over de zoektocht naar gedeelde verantwoordelijkheid voor veilig online bankieren. In de komende periode zal ik in een aantal artikelen op security.nl de verschillende inzichten, conclusies en aanbevelingen uit mijn onderzoek met jullie delen. Wie niet wil wachten: het complete onderzoek is via mijn LinkedIn profiel te downloaden.
Het valt mij op dat in veel discussies de verantwoordelijkheidsvraag en de aansprakelijkheidsvraag door elkaar lopen. In mijn ogen zijn dit echter twee verschillende zaken waarbij aansprakelijkheid slechts een eventueel gevolg van verantwoordelijkheid kan zijn. In dit eerste artikel wil ik eerst globaal ingaan op de vraag of het juist is dat banken een zekere verantwoordelijkheid van hun klant verlangen, de aansprakelijkheid komt in een later artikel aan bod.
Als security experts weten wij dat de totale security zo sterk is als de zwakste schakel. De klant vormt een belangrijke schakel. Op basis van mijn onderzoek kan ik concluderen dat het zeer slecht gesteld is met het bewustzijn, de kennis en de kunde van de Nederlandse consument aangaande online risico’s en online veiligheidsmaatregelen. De schakel klant is dus erg zwak. In veel gevallen zal de klant zelfs de zwakste schakel zijn. Om de veiligheid van de totale keten te verhogen is het daarom goed dat banken hun klanten weerbaarder proberen te maken. Ik vind dat dit niet alleen een verantwoordelijkheid is voor de banken, maar ook die van de overheid en de klant zelf. Het is immers ook de (online) veiligheid van de klant zelf die op het spel staat (zelfs op een veel breder scala dan enkel het risico van fraude bij online bankieren). Het is daarom in het belang van de consument dat haar veiligheidsbewustzijn verhoogd wordt.
De oude situatie waarin banken de schade van hun klanten standaard vergoeden kwam het veiligheidsbewustzijn van de Nederlandse consument niet ten goede: onderzoek wijst uit dat dit juist heeft gezorgd voor moral hazard bij consumenten. Persoonlijk denk ik dat onze maatschappij inmiddels aanbeland is in een tijdsperk waarin we ons moeten beseffen dat we als burger en klant niet alleen rechten hebben in de online wereld, maar ook bepaalde plichten. Net zoals we die in de fysieke wereld geregeld hebben, denk bijvoorbeeld aan het slot op de voordeur.
In mijn onderzoek heb ik klanten gevraagd over hun (toekomstige) verantwoordelijkheden. Uit dit onderzoek blijkt dat de meeste klanten wel degelijk begrijpen dat ze een bepaalde mate van verantwoordelijkheid (zouden moeten) dragen. De meeste klanten accepteren zelfs dat het niet nakomen van deze verantwoordelijkheid ook consequenties kan hebben. Klanten geven echter wel terecht aan dat daarvoor eerst bepaalde randvoorwaarden aanwezig moeten zijn.
Het antwoord is in mijn ogen dus ja, banken mogen een zekere mate van verantwoordelijkheid van hun klanten verwachten. Maar hoe zorgen we dat we klanten niet over- of ondervragen in hun verantwoordelijkheid? En wat zijn de randvoorwaarden die aanwezig moeten zijn? Wat deze verantwoordelijkheid inhoudt – welk spreekwoordelijk slot op de deur we van de klant mogen verwachten – en wat deze randvoorwaarden zijn, zal ik uitgebreid behandelen in een van de volgende artikelen op security.nl.
Paul van Dommelen is Managing Consultant Financial Services bij Capgemini. Ter afronding van zijn Executive MBA aan de Nyenrode Business Universiteit publiceerde hij in november zijn master thesis over de zoektocht naar gedeelde verantwoordelijkheid voor veilig online bankieren.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.