Door Anoniem: Door Anoniem: Door Anoniem: Wat moet een rechter met openbare bronnen buiten het wetboek van strafrecht?
Een rechter moet vaststellen of het OM wettig en overtuigend de feiten kan bewijzen en daar eventueel een straf aan toekennen in overeenstemming met de daarvoor geldende wet- en regelgeving.
That's it.
De vraag ging over AI in de rechtspraak, en rechtspraak gaat niet alleen over strafrecht, we hebben ook civiel recht en bestuursrecht.
Inderdaad, misschien wat kort door de bocht gereageerd met alleen strafrecht in mijn hoofd. Maar ook in civiel- en bestuursrecht hoeft de rechter alleen maar te kijken naar de feiten en deze aan de wet- en regelgeving toetsen.
Verder geen openbare bronnen nodig.
Het gaat hier om de vraag wat er wel of niet telt als "bewijs" in een rechtzaak (strafrecht, bestuursrecht, civielrecht), en daarvan afgeleid de vraag
waar de rechter informatie vandaan kan halen over "feiten" die in de rechtszaak ook als feiten (en dus als bewijsmateriaal) worden erkend.
Welke bronnen van informatie kunnen als betrouwbaar worden beschouwd?
Een openbare bron kan bijvoorbeeld zijn: het (openbaar toegankelijke gedeelte van) het kadaster, of een publieke (en op camera opgenomen) toelichting van een bij naam genoemde deskundige. Een dergelijke bron maakt duidelijk waarop de rechter zijn/haar idee baseert waarom er sprake is van een "feit".
Lang
niet alle openbare bronnen zijn geschikt als (betrouwbare) bron voor feiten waarmee iets kan worden bewezen. Zie mijn bijdrage hierboven op 12-08-2024 om 13:55 uur.
Als een advocaat of een rechter daarentegen verwijst naar "AI" als bron van een vermeend "feit", dan weten we nog steeds niet waar de advocaat of rechter zijn/haar idee op baseert dat er sprake zou zijn van een feit, omdat:
a) een door AI geproduceerde tekst vaak niet of niet precies verwijst naar relevante bronnen; en
b) een AI-bot soms bronnen "hallucineert", d.w.z. verwijst naar in werkelijkheid niet bestaande bronnen, bijv. niet-bestaande jurisprudentie, zoals in Amerika al een keer gebeurd is:
Als een advocaat naar "AI" of naar "ChatGPT" verwijst als bron, dan zou een rechter altijd nog zelf moeten nagaan, onafhankelijk van die AI, of de achterliggende informatiebron werkelijk bestaat, en zo ja, welke informatie die bron dan werkelijk geeft. Een serieuze rechter verlangt natuurlijk van advocaten dat die zelf duidelijk maken wat de echte, achterliggende bron is, en niet slechts verwijzen naar "AI".
Je gaat als advocaat ten slotte ook niet zeggen: "Dit feit, dat in
een documentaire aan het licht is gekomen, bewijst dat mijn cliënt gelijk heeft." Nee, je moet dan als advocaat natuurlijk zeggen over welke documentaire het gaat, en waarop de maker van de documentaire zich baseert.
Vandaar mijn stelling dat "AI" in rechtszaken hooguit kan dienen als een zoekmachine die tips geeft waar mogelijk relevante informatie te vinden zou kunnen zijn. En vandaar mijn stelling: noem het dan ook gewoon "zoekmachine" en niet "AI". De volgende vraag is dan of een bepaalde "AI-bot", bijv. ChatGPT
als zoekmachine beter en efficiënter werkt dan meer traditionele of meer gespecialiseerde zoekmachines. Vooralsnog denk ik van niet.
Wat AI kan doen, is antwoorden op de vraag: "Welke gespecialiseerde zoekmachines bestaan er over dit-en-dit onderwerp?" Ik denk dat dat misschien in een heel enkele rechtszaak nuttig kan zijn, maar in bijna alle zaken zullen de advocaten en de rechter(s) zelf al directere kennis hebben over waar ze de juiste informatie kunnen vinden.
M.J.